Klub Górski „Wrotnia” ze Stalowej Woli zorganizował w latach 2013 i 2016 wyprawy trekkingowe w Północne Karakorum, których celem było otoczenie górnej części lodowca Gunj-e Dur w grupie górskiej Shuijerab Mountain Group oraz wyprawa do doliny Shim (Shahim) Dur, położonej w grupie górskiej Wesm Mountains w Centralnym Karakorum. Wspomniane rejony były do tej pory eksplorowane w niewielkim stopniu albo wcale.
Pisze: Andrzej Makaran
Wyprawa Gunj-e Dur z 2013 r. odbyła się w dniach 27.09. do 10.10. Uczestnicy wyprawy w składzie: Anna Kawalec, Magdalena Sudacka, Grzegorz Mołczan i Andrzej Makaran dotarli do Shuijerab Moutain Group z Kaszgaru (Kashi) w Chinach przez przejście graniczne z Pakistanem na przełęczy Khunjerab Pass (4703 m) i dalej przez Sost do miejscowości Shimshal. Tam wynajęto tragarzy z przewodnikiem.
Po czterech dniach trekkingu jarem rzeki Pamir-e Tang założono bazę przed czołem lodowca Gunj-e Dur Glacier, na wysokości 4550 m. Tu pożegnano tragarzy. Następnego dnia (02.10.) przeniesiono ją na morenę boczną lodowca (5100 m), u podnóża najwyższego szczytu w otoczeniu Gunj-e Dur. Szczytowi nadano nazwę Gunj-e Sar (c. 6200, 6376 m wg amerykańskiej mapy lotniczej). W dniu 4.10 dokonano wejścia na przełęcz (5655 m), leżącą na końcu lodowca First East Gunj-e Dur, w głównej grani oddzielającej dolinę Gunj-e Dur od doliny Akalik. Nadano jej nazwę Gunj-e Pir East. Ponadto Magdalena Sudacka i Grzegorz Mołczan weszli na śnieżny wierzchołek (5730 m), położony na wschód od przełęczy. W dniu 6.10 dokonano wejścia na przełęcz (5622 m) w grani otaczającej West Gunj-e Dur Cwm, a oddzielającej dolinę Gunj-e Dur od doliny Ghidims Valley. Nadano jej nazwę Gunj-e Pir West. Następnego dnia zlikwidowano bazę i 10.10 bez pomocy tragarzy ekipa powróciła do wioski Shimshal. Podczas całego pobytu w górach panowała bardzo dobra pogoda. Zanotowano tylko jeden dzień pochmurny z niewielkimi opadami śniegu.
Wejście na Mai Dur Sar (6017 m)
Następna wyprawa do doliny Gunj-e Dur odbyła się w dniach 27.08 – 16.09.2016 roku. Ekipa w składzie: Agnieszka Garus-Saramak, Mariusz Saramak, Grzegorz Mołczan i Andrzej Makaran dotarła do wioski Shimshal z Islamabadu przez Gilgit. W Shimshal wynajęto tragarzy, z którymi, znanym już nam szlakiem wzdłuż rzeki Pamir-e Tang, osiągnięto miejsce bazy (4550 m) przed czołem lodowca. Bazie nadano nazwę Polish Base Camp. Dalsza część wyprawy toczyła się bez pomocy tragarzy. 5.09. bazę przeniesiono na morenę boczną lodowca North West Gunj-e Dur Glacier, na wysokość 5157 m. Dwa dni później Mariusz Saramak i Andrzej Makaran weszli na przełęcz (5642 m) leżącą w grani biegnącej na południe od najwyższego szczytu w górnej części lodowca. Przełęczy nadano nazwę Buspur Pass. Można przez nią przejść do sąsiedniej doliny Mai Dur Valley. 9.09. w pełnym składzie dokonano wejścia przez tę przełęcz i stąd południowym, śnieżnym, szerokim grzbietem na szczyt o wysokości 6017 m. Nadano mu nazwę Mai Dur Sar. W dniu 12.09 zlikwidowano bazę i po czterech dniach ekipa powróciła do wioski Shimshal. W czasie pobytu w górach panowała zła pogoda. Opady deszczu, śniegu i zamglenia utrudniały działalność. Jedynym w pełni pogodnym dniem był dzień wejścia na Mai Dur Sar, co pozwoliło zrobić dobre zdjęcia panoramy z wierzchołka.
W dolinie Shim Dur
Celem trzeciej wyprawy Klubu Górskiego „Wrotnia” w Karakorum była dolina Shim (Shahim) Dur, położona w bardzo słabo poznanej grupie górskiej Wesm Mountains w Centralnym Karakorum. Czteroosobowa grupa w składzie: Agnieszka Garus-Saramak, Mariusz Saramak, Justyna Markiewicz i Andrzej Makaran 11.09.2017 z Kaszgaru w Chinach, przez graniczne przejście Khunjerab Pass, dojechała autobusem do Sost, gdzie odbywa się oficjalny wjazd do Pakistanu. Stąd wynajętym samochodem terenowym w kilka godzin dotarli do Shimshal. Po wynajęciu tragarzy i przejściu szlakiem trekkingowym wzdłuż rzeki Pamir-i Tang oraz przez przełęcz Shimshal Pass (4726 m) 16.09. ekipa dotarła do osady pasterskiej Goskhun, położonej w dolinie rzeki Braldu. W ciągu najbliższych dwóch dni założono bazę (4520 m) przed czołem lodowca Shim (Shahim) Dur. Tak jak na poprzednich wyprawach tragarze wrócili do wioski Shimshal. Bazie nadano nazwę Joshi Base Camp. W dniach 22–24.09 obóz przeniesiono do czoła bezimiennego lodowca w bocznej dolinie, położonej po północno-wschodniej stronie lodowca Shim Dur Glacier, na wysokości 5260 m. W dniu 27.09.2017 z tego obozu PC2 (patrz mapka na str. 50) dokonano wejścia całą czwórką na śnieżny szczyt o wysokości 6119 m według mapy granicznej i 6132 m według wskazań dwóch altymetrów. Szczytowi nadano nazwę Okhiree Sar w miejscowym języku przewodników z Shimshal. Droga na wierzchołek wiodła z obozu PC2 (5260 m) polami śnieżnymi o nachyleniu do 45 stopni. Panorama z niego obejmowała najwyższe szczyty w otoczeniu Shim Dur Glacier. Wznoszą się one w górnym piętrze lodowca w jego południowo-wschodnim otoczeniu. Najwyższemu z tych szczytów nadano nazwę Shim Dur Sar (6495 m). W dniach 29 do 30.2017 r. przeprowadzono rekonesans w górę lodowca Shim Dur Glacier, zakładając obóz PC3 (5050 m). 3.10. uczestnicy wyprawy zeszli do Goskhun nad rzeką Braldu River. W dniach 5 do 8.10. z pomocą dwóch tragarzy wyprawa powróciła do Shimshal, by następnego dnia wyruszyć do Kaszgaru. W czasie pobytu w górach panowały dobre warunki pogodowe. Zanotowano tylko jeden dzień i trzy noce z niewielkimi opadami śniegu.
Biorąc pod uwagę stan pogody na wszystkich trzech wyprawach, można stwierdzić, że druga połowa września i początek października to lepszy okres na działalność górską w tym rejonie niż sierpień. Wioska Shimshal i cała dolina Shimshal River wraz z jej bocznymi dolinami wydają się być rejonem bezpiecznym. Miejscowa ludność odnosi się do przyjezdnych bardzo życzliwie. Wszystkim tragarzom, którzy brali udział w wyprawach Klubu Górskiego „Wrotnia”, należą się szczere podziękowania i wyrazy szacunku. W szczególności przewodnikom Abbasowi Joshi’emu i Azizowi Qurban’owi, którzy uczestniczyli we wszystkich wyprawach. Doliny Gunj-e Dur i Shim Dur oferują wiele możliwości eksploracyjnych oraz obfitują w atrakcyjne cele sportowe. Jest to wymarzony rejon dla miłośników eksploracji górskiej na każdym poziomie zaawansowania.
Szczegółowe informacje o wyprawach, topografii i eksploracji, a także unikalne mapy tych fragmentów Karakorum można znaleźć w opracowaniach Janusza Majera i Jerzego Wali: „Shuijerab Mountain Group”, „Gunj- -e Dur Glacier and Shimshal Pass”, „Mai Dur Sar (6017 m) and its surroundings” oraz „Wesm Mountains (Insgaiti Mountains)”.
Od Redakcji:
Nazwy nadane przez uczestników wypraw wyróżnione są kursywą. Inne nazwy pochodzą z opracowań wymienionych na końcu tekstu Andrzeja Makarana. Dokładniejsze dane bibliograficzne o pierwszym opracowaniu i mapach tam włączonych są w „Taterniku” nr 1/2015, str. 27-37. Pozostałe to Uzupełnienia 1 (Supplement 1) oraz 2 (Supplement 2) z 2016 roku. Trzecie opracowanie powstało po wyprawie Klubu Górskiego „Wrotnia” w 2017 roku. Wszystkie obejmują teren znacznie szerszy niż zwiedzany przez wyprawy ze Stalowej Woli. Trzecie dotyczy całej grupy górskiej określonej nazwą „Wesm Mountains”. Rejon Shimshal obejmuje zakresem administracyjnym działania górskie w Ghujerab Mountains traktowanym jako Northern Karakoram (teren ten bywa zaliczany też do Pamiru) oraz grupy górskie: Wesm Mountains, Virjerab Muztagh i Hispar Muztagh wchodzące w skład prowincji górskiej Central Karakoram. Urzędowo i na państwowych mapach stosowany jest zapis nazwy: „Karakoram”. Mapy orograficzne tych terenów można otrzymać za pośrednictwem Janusza Majera lub bezpośrednio od Jerzego Wali.