Tatrzański Park Narodowy wprowadził nowe zarządzenie w sprawie uprawiania taternictwa i narciarstwa ekstremalnego na jego terenie. Najistotniejszą zmianą jest otwarcie dla taterników Ściany nad Dziurą. Udostępnione są dla nich trzy skałki położone w Tatrach Zachodnich: – na zachodniej ścianie bramy skalnej u wylotu Doliny Lejowej, – na skale w żlebie Jaroniec, – na skale Ściana nad Dziurą, z wyłączeniem fragmentu ściany nad szlakiem turystycznym i wejściem do Jaskini Dziura. Wspinanie na tych skałach wymaga rejestracji wyjść w Elektronicznej Książce Wyjść Taternickich dostępnej pod adresem internetowym www. wspinanie.tpn.pl (red.)

XXV Przegląd Filmów Alpinistycznych im. Wandy Rutkiewicz

Festiwal niespodzianek

9 lat temu, na XVI Festiwalu im. Wandy Rutkiewicz, jedną z głównych atrakcji był pokazany w ramach uroczystości otwarcia fragment 11-minutowego materiału filmowego nakręconego podczas pierwszej polskiej wyprawy w Himalaje Garhwalu, zakończonej zdobyciem Nanda Devi East (7434 m n.p.m.). Ten nigdy nieukończony i nigdzie niepokazywany film przechował się w British Film Archive od połowy lat 1940. Najprawdopodobniej przewieziony do Wielkiej Brytanii przez Jakuba Bujaka, jednego z dwóch żyjących wtedy jeszcze uczestników owej wyprawy. Jego istnienie zostało stwierdzone przypadkiem przez niżej podpisanego w czasie wizyty w Londynie i BFI w r. 1974, i wiele lat później, staraniem reżyser Anny Teresy Pietraszek oraz w końcowej fazie IPN-u, materiał został sprowadzony do Polski. Na tegorocznym XXV festiwalu już całe 11 minut tego materiału, a także zreprodukowane fotosy z książki innego uczestnika wyprawy Janusza Klarnera – „Nanda Devi” (1956), znalazły się w dokumencie A.T. Pietraszek, relacjonującym przebieg późniejszej wyprawy na ten sam szczyt, niezakończonej zdobyciem wierzchołka. W ten sposób znajduje kontynuację tekst „Tajniki filmowej archeologii, czyli jeszcze raz o polskiej wyprawie na Nanda Devi 1939 r.”, zamieszczony w „Taterniku”, nr 2/2010, s. 43-44.

Może warto też przypomnieć Czytelnikom, że pierwsze wydanie książki „Nanda Devi” ukazało się w r. 1948 (a więc jeszcze za życia Klarnera) w czytelnikowskiej serii Biblioteka Romansów i Powieści, w 64-stronicowej broszurze o nieco większym formacie zatytułowanej „W śniegach Himalajów”. Ale festiwal miał również inne atrakcje. W filmie A.T. Pietraszek „Zniewolone góry” (1989) pokazano w interesujący sposób sytuację w alpinizmie sowieckim na przełomie epok, w momencie rozpadu ZSRS. Film zrekapitulował rozwój alpinizmu w warunkach wieloletniego ograniczenia do gór własnego, co prawda wielkiego, kraju, a także ukazał wielkie sukcesy alpinistów rosyjskich w latach 90., szczególnie imponujące wejścia w Himalajach, z trawersem masywu Kangczendzongi na czele.

Aleksander Kwiatkowski