Dlaczego nagroda „Taternika”? To dostrzeżenie podstawowych wartości towarzyszącemu wyczynowi w górach. Wartości te narodziły się i kształtowały w Tatrach. Dlaczego Nagroda im. Jerzego Kukuczki? Bo Jerzy Kukuczka jest symbolem największych wyzwań w górach. Dlaczego Mariusz Zaruski? Bo Mariusz Zaruski, twórca Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego, zdobywca wielu tatrzańskich szczytów, społecznik z duszy, łączył w sobie szlachetność wobec ludzi, pasję w zdobywaniu gór, wiedzę o nich i przekonanie, że góry uszlachetniają. Dlaczego czekan Mariusza Zaruskiego? Bo to prawdziwy artefakt. Towarzyszył twórcy TOPR podczas najważniejszych wypraw. Czekan ten znajduje się w zbiorach Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem. Jego wierne kopie wykonał Stanisław Gąsienica- Byrcyn, którego dziad był towarzyszem wypraw twórcy TOPR.
Czekan, pochodzący z Austrii, ze składu sprzętu turystycznego słynnej Mizzi Langer w Wiedniu, trafił do zbiorów zakopiańskiego muzeum za sprawą jego żony Izabeli Zaruskiej i został przekazany 31 marca 1960 roku. Ma wysokość 122 cm, długość stalowego ostrza wynosi 29 cm, jego maksymalna szerokość to 5,8 cm. Na jednej stronie ostrza widnieje napis „Mizzi Langer Wien”, wskazujący na miejsce pochodzenia. Uzupełnieniem jest pasek o długości 140 cm i szerokości 2 cm. Ten sprzęt, będący na wyposażeniu znanego narciarza i taternika, jakim był Zaruski, był używany podczas wielu wspinaczek zimowych i letnich w Tatrach, podczas zjazdu z Kościelca na nartach (1911 r.) i wielu wypraw ratowniczych.
Zaruski, jak wiadomo, przebywał w Zakopanem w latach 1904-1914, był pierwszym kierownikiem Straży Górskiej Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego TOPR, jednym z pionierów narciarstwa wysokogórskiego, autorem podręczników narciarskich i książek o tematyce górskiej. Był też jednym z pierwszych na ziemiach polskich instruktorów jazdy na nartach, dziennikarzem, pisarzem, malarzem, żeglarzem i świetnym żołnierzem (dosłużył się stopnia generała brygady). W 1901 r. wziął ślub ze wspomnianą Izabelą Kietlińską, młodzi zamieszkali w Zakopanem w pensjonacie Krywań, przy ulicy Ogrodowej (obecnie ulica Zaruskiego).
Wspomniany czekan został upamiętniony na kilku fotografiach z tego okresu, których autorem był Stanisław Zdyb. Muzeum Tatrzańskie posiada jeszcze jeden czekan Zaruskiego, wykonany według jego pomysłu. Sprzęt ten był wielokrotnie pokazywany na wystawach czasowych, których organizatorem było zakopiańskie muzeum, między innymi w Muzeum Górskim w Turynie, na wystawie Magia nart i wielu innych.
